W ostatnich latach okazji do gromadzenia się i wyrażania swoich poglądów było wiele, od demonstracji w obronie niezależnego sądownictwa przez strajki kobiet, po marsze równości. Równocześnie wiele grup organizujących protesty, zwłaszcza mniejszościowych, od lat zwraca uwagę na problemy związane z realizacją tego konstytucyjnego prawa.

Nasz monitoring wolności zgromadzeń pokazał, że apogeum naruszeń  miało miejsce w czasie pandemii COVID-19. Wiązało się z postępującym ograniczeniem dopuszczalnej liczby uczestników zgromadzeń, po ich niekonstytucyjne zakazanie. Policja często nadużywała siły. Wykręcanie rąk, popychanie, rekwirowanie nagłośnienia, wielokrotne legitymowanie czy straszenie konsekwencjami - to tylko kilka przykładów zarejestrowanych w tym czasie represji. 

I choć czasy i władza się zmieniły, problemów wciąż jest sporo. Osoby organizujące nadal spotykają się z uznaniowością jednostek samorządów, które przyjmują zgłoszenia zgromadzeń. Zdarza się, że mimo braku przesłanek, zakazują by się odbyły lub nie podejmują żadnej decyzji, tym samym blokując protesty. W wielu przypadkach policja stosuje nadmierne środki. Obu grupom często brakuje podstawowej znajomości prawa lub jego interpretacji. 

Sytuację pogarszają przepisy ustawy Prawo o zgromadzeniach, które weszły w życie w wyniku nowelizacji za rządów PiS. Przykładem są tzw. zgromadzenia cykliczne, którym nadano wyższą rangę niż pozostałym demonstracjom, dodatkowo pogłębiając nierówny dostęp do realizowania prawa do protestu w Polsce. 

W związku z tym domagamy się gruntownych zmian!

W szczególności apelujemy o:
  • Uzupełnienie wiedzy administracji centralnej na temat krajowych i międzynarodowych przepisów oraz procedur gwarantujących dostęp do wolności zgromadzeń w Polsce,
  • Systemowe ujednolicenie procedur zgłaszania zgromadzeń,
  • Zniesienie zapisów ustawy Prawo o zgromadzeniach dotyczących pierwszeństwa w wyborze czasu i miejsca zgromadzenia,
  • Umożliwienie organizacji tzw. zgromadzeń krzyżujących się, odbywających się w tym samym miejscu i czasie,
  • Zniesienie konieczności utrzymania 100 metrów odległości pomiędzy zgromadzeniami, 
  • Usunięcie przepisów dotyczących zgromadzeń cyklicznych - tworu prawnego, który pogłębia nierówności w dostępie do możliwości pokojowego protestowania,
  • Przekazanie jasnych wytycznych w zakresie interpretacji przepisów ustawy Prawo o zgromadzeniach jednostkom samorządu terytorialnego i policji,
  • Zaprzestanie działań represyjnych, w tym nadużywania i wykorzystywania nieproporcjonalnej siły przez policję,
  • Zagwarantowanie powszechnej edukacji obywatelskiej we współpracy z Ministerstwem Edukacji Narodowej, obejmującej prawa człowieka od najmłodszych lat.

Chcesz tak jak my móc wychodzić na ulice by protestować w sprawach dla Ciebie ważnych? 

Dołącz do nas i podpisz petycję do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji!